Vóór ik overstap naar de romantische idealist en de - zij het nonconformistische - katholieke én Vlaams-nationalistische jeugdbezieler Ernest van der Hallen, moet ik me dringend verontschuldigen voor een heel storende fout in mijn vorige aflevering, de tweede, gewijd aan Alice Nahon, op zondag 20 januari. Qua betekenis geeft ze een gek en zinloos effect... Al is er ook iets hilarisch aan... Alice en de Nest kenden wellicht mekaar niet, maar zij waren beiden verwante geesten: romantische en lyrische naturen, weemoedig, beiden ook diep-gelovig én verstokte zwervers (pelgrims). Dus Alice - hoe "frivool" zij ook zou zijn geweest - past wel in een poëtisch stuk over Van der Hallen, die dan wel een middeleeuwse monnik was, verdwaald in de zieke 20ste eeuw... Die storende fout dan... Die sloop nog wel in het - befaamde en aangrijpende gedicht "Mizerie-mensen": op de derde versregel schreef ik - weeral haastig, zoals Alice Nahon door de straten snelde... - : "lijf" festijn. Dat is uiteraard zinloos en moet worden: BLIJ festijn. Björn Roose, die deze blog verzorgt, heeft met die verschrijving dus NIETS te maken! Voor de liefhebbers van Nahons poëzie en lezers van deze, ook als nonconformistische poëziebloemlezing bedoelde blog geef ik hier die eerste strofe van dit zo diep doorvoelde gedicht nog eens mee:
Ik heb u lief, mizerie-mensen,
Die geen genoden werdt
Van 's levens blij festijn,
Die te onverschillig zijt, om iemand kwaad te wensen
Te bitter, om nog goed te zijn.
De " goedheid des harten", het "medevoelen met noodlijdenden" of met verbitterde en vereenzaamde mensen komt in deze geestelijk en emotioneel zo zieke en verarmde tijd en samenleving als "ouderwets" of als "naïef" over. Het materialisme en de hebzucht overheersen en vergiftigen de Westerse samenleving, zoals een Engels filosoof schreef: "Greed had poisoned our minds". Juist tegen die verstoffelijking, tegen de geestelijke verarming, tegen het verlies van liefde én schoonheid kwam Ernest van der Hallen met heel zijn wézen in opstand. Hij deed dat met een ongewoon radicalisme dat hij ook toepaste op de Vlaamse studentenbeweging. Juist dat "extremisme" - in die tijd met een geheel andere betekenis dan nu -, vooral dan op gebied van het volksnationalisme, en zijn nonconformisme waarbij hij de Vlaamse studenten- en jeugdverenigingen hun acties en idealisme in eigen handen wilde laten nemen, waren een steen des aanstoots voor de Belgische kerkelijke (bisschoppelijke) overheid. Zij begonnen "zijn" Algemeen Katholiek Vlaams Studentenverbond (AKVS) - het kruim, de pure kern van het gelovig-katholieke Vlaanderen - verbeten te vervolgen, vooral vanaf 1924, toen die beweging zich bekende tot het Vlaams-nationalisme, dat spoedig ook een Diets, Groot-Nederlands pad begon te betreden! In 1925 volgde dan een uiterst pijnlijke slag: de brief van het Belgisch episcopaat waarin het Vlaamse Nationalisme werd veroordeeld en de "onverdeelde eenheid van het Belgische vaderland" als katholieke plicht voorgesteld... In 1930 stichtte kanunnik Dubois - in opdracht van de zo Belgische, dus volksvreemde - bisschoppen de Katholieke Studenten Actie (KSA), waar het strijdend Vlaamse aspect zo veel mogelijk werd gemeden en tegengewerkt. Voor de Nest was dat een bijzonder bittere pil, eigenlijk een ondraaglijk leed: "zijn" jongens werd de communie geweigerd en zij werden van de katholieke scholen weggestuurd, als zij trouw bleven aan de AKVS-bonden. Als zij in de kerk wilden bidden werden zij er zelfs manu militari uitgegooid! Zo gebeurde in Turnhout!
Voor de Nest was die tweespalt tussen het Vlaams-nationalisme en de trouw aan de Kerk met het streven naar het behoud van de katholiciteit in Vlaanderen zwaar om dragen. Het AKVS bloedde dood en enkele "bittereinders" sloten zich aaneen in het Algemeen Katholiek Diets Studentenverbond (AKDS) in 1935, dat in 1937 werd gevolgd door het Diets Jeugdverbond en zich meer op jeugdwerking richtte. Dé bezieler in die jaren was Wies Moens. De romantische bezieler en nonconformist Van der Hallen werd van zijn invloed beroofd. Om tot rust te komen ondernam de pelgrim-zwerver, samen met de schilder en tekenaar Frans Mertens (Brasschaat), verscheidene reizen naar Noord-Afrika: Algerië, Marokko, Tunesië, Lybië, en naar het Nabije Oosten: Syrië en Palestina; nadien ook nog door Duitsland, Frankrijk en Joego-Slavië. Die reizen waren de bron van zijn graag gelezen reisverhalen. Ik merk hier nu wel dat ik mijn biografisch stuk - zeker voor internet-lezers - té lang aan het maken ben. Maar ja, waar het hart van vol is.... Ik besluit met een terecht zeer scherp en beklijvend stuk uit de bijdrage die Van der Hallens reisgezel, kunstenaar Frans Mertens, onder de titel "De Grote Eenzame", schreef voor het "Gedenkboek kunstenaar Ernest van der Hallen, voorman der jeugd" (1958):
" Ernest van der Hallen is om zijn idealistische levenshouding, als onverpolitiekt katholiek-Vlaams jeugdleider, onverbiddelijk bevochten geworden door... katholieken. Hij, die streed om de morele gaafheid van de jeugd, die hij met de algehele en onvoorwaardelijke inzet van gans zijn persoonlijkheid, met zijn vele talenten, wou optillen tot de Hoogte, die hij als begenadigde in zijn ziel ervaren mocht, hem werd het leven bitter gemaakt en hij kreeg ontgoocheling op ontgoocheling te torsen, om ten slotte aan het al te zware leed dat hem voortdurend overviel, te bezwijken. Het is hem verder onrecht aandoen, de dingen niet te zeggen zoals het moet. Zij, die de mond vol hebben over kristelijke idealen, lekenapostolaat, katholieke aktie, enz... hebben de idealist, de lekenapostel en de bij uitstek katholieke daadman Van der Hallen, voortdurend ondermijnd."
Ik heb u lief, mizerie-mensen,
Die geen genoden werdt
Van 's levens blij festijn,
Die te onverschillig zijt, om iemand kwaad te wensen
Te bitter, om nog goed te zijn.
De " goedheid des harten", het "medevoelen met noodlijdenden" of met verbitterde en vereenzaamde mensen komt in deze geestelijk en emotioneel zo zieke en verarmde tijd en samenleving als "ouderwets" of als "naïef" over. Het materialisme en de hebzucht overheersen en vergiftigen de Westerse samenleving, zoals een Engels filosoof schreef: "Greed had poisoned our minds". Juist tegen die verstoffelijking, tegen de geestelijke verarming, tegen het verlies van liefde én schoonheid kwam Ernest van der Hallen met heel zijn wézen in opstand. Hij deed dat met een ongewoon radicalisme dat hij ook toepaste op de Vlaamse studentenbeweging. Juist dat "extremisme" - in die tijd met een geheel andere betekenis dan nu -, vooral dan op gebied van het volksnationalisme, en zijn nonconformisme waarbij hij de Vlaamse studenten- en jeugdverenigingen hun acties en idealisme in eigen handen wilde laten nemen, waren een steen des aanstoots voor de Belgische kerkelijke (bisschoppelijke) overheid. Zij begonnen "zijn" Algemeen Katholiek Vlaams Studentenverbond (AKVS) - het kruim, de pure kern van het gelovig-katholieke Vlaanderen - verbeten te vervolgen, vooral vanaf 1924, toen die beweging zich bekende tot het Vlaams-nationalisme, dat spoedig ook een Diets, Groot-Nederlands pad begon te betreden! In 1925 volgde dan een uiterst pijnlijke slag: de brief van het Belgisch episcopaat waarin het Vlaamse Nationalisme werd veroordeeld en de "onverdeelde eenheid van het Belgische vaderland" als katholieke plicht voorgesteld... In 1930 stichtte kanunnik Dubois - in opdracht van de zo Belgische, dus volksvreemde - bisschoppen de Katholieke Studenten Actie (KSA), waar het strijdend Vlaamse aspect zo veel mogelijk werd gemeden en tegengewerkt. Voor de Nest was dat een bijzonder bittere pil, eigenlijk een ondraaglijk leed: "zijn" jongens werd de communie geweigerd en zij werden van de katholieke scholen weggestuurd, als zij trouw bleven aan de AKVS-bonden. Als zij in de kerk wilden bidden werden zij er zelfs manu militari uitgegooid! Zo gebeurde in Turnhout!
Voor de Nest was die tweespalt tussen het Vlaams-nationalisme en de trouw aan de Kerk met het streven naar het behoud van de katholiciteit in Vlaanderen zwaar om dragen. Het AKVS bloedde dood en enkele "bittereinders" sloten zich aaneen in het Algemeen Katholiek Diets Studentenverbond (AKDS) in 1935, dat in 1937 werd gevolgd door het Diets Jeugdverbond en zich meer op jeugdwerking richtte. Dé bezieler in die jaren was Wies Moens. De romantische bezieler en nonconformist Van der Hallen werd van zijn invloed beroofd. Om tot rust te komen ondernam de pelgrim-zwerver, samen met de schilder en tekenaar Frans Mertens (Brasschaat), verscheidene reizen naar Noord-Afrika: Algerië, Marokko, Tunesië, Lybië, en naar het Nabije Oosten: Syrië en Palestina; nadien ook nog door Duitsland, Frankrijk en Joego-Slavië. Die reizen waren de bron van zijn graag gelezen reisverhalen. Ik merk hier nu wel dat ik mijn biografisch stuk - zeker voor internet-lezers - té lang aan het maken ben. Maar ja, waar het hart van vol is.... Ik besluit met een terecht zeer scherp en beklijvend stuk uit de bijdrage die Van der Hallens reisgezel, kunstenaar Frans Mertens, onder de titel "De Grote Eenzame", schreef voor het "Gedenkboek kunstenaar Ernest van der Hallen, voorman der jeugd" (1958):
" Ernest van der Hallen is om zijn idealistische levenshouding, als onverpolitiekt katholiek-Vlaams jeugdleider, onverbiddelijk bevochten geworden door... katholieken. Hij, die streed om de morele gaafheid van de jeugd, die hij met de algehele en onvoorwaardelijke inzet van gans zijn persoonlijkheid, met zijn vele talenten, wou optillen tot de Hoogte, die hij als begenadigde in zijn ziel ervaren mocht, hem werd het leven bitter gemaakt en hij kreeg ontgoocheling op ontgoocheling te torsen, om ten slotte aan het al te zware leed dat hem voortdurend overviel, te bezwijken. Het is hem verder onrecht aandoen, de dingen niet te zeggen zoals het moet. Zij, die de mond vol hebben over kristelijke idealen, lekenapostolaat, katholieke aktie, enz... hebben de idealist, de lekenapostel en de bij uitstek katholieke daadman Van der Hallen, voortdurend ondermijnd."
Geen opmerkingen:
Een reactie posten