Dichter Frank De Vos heeft op zaterdag 21 lentemaand, bij het prille ontwaken van een - net als het Waaslandse Scheldedorp Doel zelf - verzuipende "lente" de eerste DorpsDichterDoel, Mark Meekers, opgevolgd. Uit zeventig inzendingen van poëten uit heel Vlaanderen, werd zijn gedicht "Habeas Corpus" ("We hebben een lijf") door de vijfkoppige jury - Mark Meekers, Dianne Nuyts, Willem Persoon, Bert Bevers en Karel Sergen - als het sterkste bevonden: "actueel, nostalgisch én strijdvaardig". Dit gedicht kan je hieronder en op Google vinden onder "Frank De Vos" en ook onder "KunstDoel". Er waren nog vele andere inzendingen, waardevol naar inhoud en vorm (stijl), die niet werden bekroond noch "eervol vermeld". Eéntje ervan was dat van uw dienaar-dichter, samensteller van dit "Utopia" (="nergensland"). En juist het lieflijke, al uit de 13de eeuw stammende, Waaslandse dorp Doel, wordt, onherroepelijk én wraakroepend, een - zij het zeer negatief - "utopia"... Je kan het hierbij, na dat van Frank De Vos - dat écht een bekroning verdiende! - ook lezen. Ik zond het in onder de schuilnaam "Luctor et Emergo" (=Ik worstel en ik blijf boven!), de zeer toepasselijke wapenspreuk van het zo nabije Zeeland.
Dichters, schrijvers en juryleden praten véél, terwijl de echte voorvechters voor het redden van wat er nog te redden valt in het steeds verder bedreigde en verwoeste Doel, op de barrikaden gaan staan: Jan Creve en zijn dapperen, vrouwen en mannen van "Doel 2020", die op de daken klimmen én voor de bulldozers post vatten... Aan hén draag ik volgende gedichten op: dat van Frank De Vos, dat van mezelf én nog één van José De Poortere, priester en dichter van Sint-Niklase oorsprong, dat - toevallig - dezelfde titel heeft als het mijne: "Doelstelling". Hij nam het op in zijn bundel "De navel van de wereld" (1999, Uitgeverij Zuid en Noord, Beringen). Dé voornaamste én voor de toekomst beklijvendste Doel-dichter blijft alleszins Mark Meekers, van wie ik in deze blog én in 't Pallieterke al enkele gedichten publiceerde. Op die - feestelijke én bittere - zaterdagavond 21 maart - stelde hij een nieuwe bundel met zijn 55 Doelse én dwars-rebelse gedichten voor: "Doelgericht". Jammer genoeg is dit, fraai met een eigen kunstwerk versierde, boek slechts in beperkte oplage bij de dichter te verkrijgen. Hij gaf het in eigen beheer uit. Opstandig, prachtig-sarcastisch en soms cynisch, dàveren deze gedichten naar de toekomst, stérker dan de gruwelijke bulldozers van de "Vlaams-belgische" baas Peeters... Ik kies één van deze bijzonder sterke, beklijvende gedichten, sowieso een aanklacht tegen de huidige, Vlaams-belgische politiek: "Archeologie" (blz. 52 in de bundel).
Habeas Corpus
----------------
Wij hebben een lijf, omdat we geen stad zijn,
geen samengedreven vee, geen blauwe r
die aanrolt op het betonrot van een havendok,
omdat we taarten eten, smoutebollen bakken,
er joelende kinderen spelen,
omdat de boer zijn boerin hier kust, er nog
een molen staat, er geen metaalmoeheid raast,
omdat we geen klaplong zijn, geen palliatief verhaal,
geen geslepen gebit van een baggerkraan
omdat we hier 's avonds de soep uitscheppen bij elkaar
op de stoep, om ons gezicht een laatste praatje slaan.
Wij hebben een lijf, omdat we geen stad zijn
en "zie je" zeggen, en "ook zo", we ons Doel
noemen, niet Guantanamo Bay.
Frank De Vos
"Doel-stelling"
-----------------
"Doel-stelling"
-----------------
Dichters en arme duivels zijn nu aan zet!
Een laatste garde Doel-minnaars doet weer geloven
dat uit vernieling en verdriet nog kan naar boven
komen wat woord, muziek en beeld deels heeft gered.
Kan kunst dan toch dit dorpje redden,
zo klein en broos in d'oude stroom gebet?
Onraadbaar is de toekomst, maar onze wil wordt wet,
als weinige vrouwen, mannen ook de stem beletten
die moedeloosheid en onmacht steeds weer staaft
en voor het dorp de kuil nog dieper graaft.
Wordt dit geen utopie: herleven uit de kunsten
van dichters, die voor laatste Doelenaars hun gunsten,
schoon en schamel, mild en vrij ten dienste stellen?
Die gezellen, zangers ook en beeldenaars, van elke tijd
zijn zij. Ten langen lest' verdrijven zij 't beknellen
van velen in het keurslijf van de slechte staat en tijd!
Als Zeelands wapenspreuk wordt hun het weten
dat 't felle worstelen en niet verzuipen tot gebod
geworden is in dit onzalig land; dat spot
met 't smalste stukje lieve aarde hen nog verbeten
teisteren zal. Maar zijn niet de poëten de bazuinen
die schallen, eeuwenoud en onversaagd, tot 't verweer
in hart en geest van velen daagt en uit de kruinen
van de trouwe ritselbomen trilt zoals weleer?
Luctor et Emergo!
20 wijnmaand 2008
Een laatste garde Doel-minnaars doet weer geloven
dat uit vernieling en verdriet nog kan naar boven
komen wat woord, muziek en beeld deels heeft gered.
Kan kunst dan toch dit dorpje redden,
zo klein en broos in d'oude stroom gebet?
Onraadbaar is de toekomst, maar onze wil wordt wet,
als weinige vrouwen, mannen ook de stem beletten
die moedeloosheid en onmacht steeds weer staaft
en voor het dorp de kuil nog dieper graaft.
Wordt dit geen utopie: herleven uit de kunsten
van dichters, die voor laatste Doelenaars hun gunsten,
schoon en schamel, mild en vrij ten dienste stellen?
Die gezellen, zangers ook en beeldenaars, van elke tijd
zijn zij. Ten langen lest' verdrijven zij 't beknellen
van velen in het keurslijf van de slechte staat en tijd!
Als Zeelands wapenspreuk wordt hun het weten
dat 't felle worstelen en niet verzuipen tot gebod
geworden is in dit onzalig land; dat spot
met 't smalste stukje lieve aarde hen nog verbeten
teisteren zal. Maar zijn niet de poëten de bazuinen
die schallen, eeuwenoud en onversaagd, tot 't verweer
in hart en geest van velen daagt en uit de kruinen
van de trouwe ritselbomen trilt zoals weleer?
Luctor et Emergo!
20 wijnmaand 2008
In de jaren 1990, toen de bedreiging van het slopen, afbreken en verwoesten van Doel door de "Maatschappij Industrialisatie Linkeroever" steeds duidelijker werd reageerden reeds enkele voorname Vlaamse dichters op die aanslag op een oud, historisch waardevol, Waaslands dorp. Onder hen de uit Sint-Niklaas afkomstige priester José De Poortere, oud-leerling van Anton van Wilderode, in het gedicht "Doelstelling" - toevallig met dezelfde titel als dat van je "realistische utopist"..., maar wel heel anders dan toonaard. Het werd opgenomen in José's bundel "De navel van de wereld" (1999). Lees maar!
"Doelstelling"
------------------
Ze willen Doel onteigenen
berekenen in Euro.
Een juist herstelde kerk
heeft minder waarde dan een dok,
bejaarden zullen als bloempotten
worden verplaatst, verplant.
Mijn bed staat niet in Doel
ik vang er zelfs geen krabben,
maar waarom blijven de koeltorens
ongehinderd op de nieuwe havenplannen
waarom beslist een meerderheid
van Antwerpse arroganten?
Is dit een stammentwist, een dorpje
in een Wase polder, een handvol mensen
van over het water tegen een grote stad
die verder uitbreidt als een olievlek
gedreven door het Vlaamse centralisme
een resistente virus van geld en macht?
Of wordt in Doel een ramp verwacht,
moeten de mensen nu al vluchten?
Is Antwerpen zelf wel veilig
als de zuidpool in de broeikas smelt
de oceanen en de zeeën groeien
en alle havens in de lage landen sterven?
José de Poortere
(uit "De navel van de wereld", 1999)
berekenen in Euro.
Een juist herstelde kerk
heeft minder waarde dan een dok,
bejaarden zullen als bloempotten
worden verplaatst, verplant.
Mijn bed staat niet in Doel
ik vang er zelfs geen krabben,
maar waarom blijven de koeltorens
ongehinderd op de nieuwe havenplannen
waarom beslist een meerderheid
van Antwerpse arroganten?
Is dit een stammentwist, een dorpje
in een Wase polder, een handvol mensen
van over het water tegen een grote stad
die verder uitbreidt als een olievlek
gedreven door het Vlaamse centralisme
een resistente virus van geld en macht?
Of wordt in Doel een ramp verwacht,
moeten de mensen nu al vluchten?
Is Antwerpen zelf wel veilig
als de zuidpool in de broeikas smelt
de oceanen en de zeeën groeien
en alle havens in de lage landen sterven?
José de Poortere
(uit "De navel van de wereld", 1999)
Ik besluit met het fel-sarcastische gedicht uit de bundel "Doelgericht" van Mark Meekers:
Archeologie
----------------------
ooit spelen hier weer kinderen als het
geluid van containers vol schroot voor
Afrika is weggeroest, alle dioxine geëx-
porteerd, er geen munt meer rolt voor
€-rotici. Doel spiegelt nog in de plassen,
is nooit meer uit het water weg te wissen.
de kans is groot dat tussen baggerspecie,
haaientanden en betonrot een fossiel uit
het Cynicum wordt gevonden: de tijd dat gods
ster doofde, die van Peeters straalde.
een schedel zonder gehoorbeentje, bril-
letje bijziend en haaks op humaniteit.
hoe kwam hij om? gleed hij van het jacht
dat over de Schelde stoeide in een regen-
boog van zuurstokkleurtjes? brak hij zijn
nek in de kloof tussen burger en politicus.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten